Hamilelik dönemi anne adayının vücudunda birçok değişikliğin yaşandığı hassas bir dönemdir. Bu değişiklik hem fiziksel hem de ruhsal değişikliklerdir. Anne adayının bu önemli ve özel dönemde yaşadığı değişikliklere uyum sağlaması hem bebeğin sağlıklı gelişimi hem de anne sağlığı açısından oldukça önemlidir. Kıbrıs tüp bebek tedavisi merkezi olarak bu konuda bilgiler paylaşmak istedik.
Bu değişikliklerin temel sebebi anne adayının hormon seviyesindeki değişikliklerdir. Hormon seviyesindeki değişimler anne adayını fiziksel ve ruhsal yönden etkilemekte anne adayı da bu değişimlere ayak uydurmaya çalışmaktadır.
Hamilelik döneminde anne adaylarının fiziksel olarak değişmesi kaçınılmazdır. Anne karnındaki bebeğin büyümesi ile birlikte kilo alımı gerçekleşecektir. Belirli ölçülerde kilo alımı hamilelik döneminde oldukça normaldir. Fakat bebeğin sağlıklı gelişimi ve anne sağlığı için bu dönemde kilo kontrolünün sağlanması oldukça önemlidir. Gebelik döneminde belki de anne adayları hayatlarının hiçbir döneminde almadığı kadar kilo alacaklardır. Hamilelik döneminde alınan kontrolsüz kilolar doğum sürecini zora sokmakla beraber anne adayı ve bebek sağlığını da tehdit edecek olumsuz şeyler yaşanmasına neden olabilmektedir. Bu yüzden normal ve sağlıklı bir gebelik süreci geçirmek için bu dönemde alınacak kilo konusunda tedbirli davranılması önerilmektedir. Öncelikle doğumun sağlıklı ve rahat bir şekilde gerçekleşmesi için gebelik sürecinde fazla kilo almamaya dikkat edilmesi önerilmektedir. Yapılan araştırmalar hamilelik döneminde normal seviyelerde kilo almış anne adaylarının fazla kilo alanlara göre daha az sağlık sorunu ile karşılaştığını ortaya koymuştur. Bunun yanında hamilelik döneminde normal seviyelerde kilo almış anne adaylarının doğum sonrası kiloları vermeleri daha kolay olmaktadır.
Hamilelik döneminde fazla kilo almanın sakıncalarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Hamilelik sürecini olumsuz yönde etkileyebilir.
- Anne karnındaki bebeğin sağlıklı gelişmesi için engel olabilir.
- Anne adayının sağlığı açısından tehlikeli olabilir.
- Fiziksel görüntü bakımından olumsuz durumların ortaya çıkmasına sebep olabilir.
- Anne adayının psikolojik anlamda olumsuz etkilenmesine neden olabilir.
Hamilelik döneminde bu gibi olumsuz durumların yaşanmaması adına kilo kontrolü sağlamak için anne adayının beslenmesine özen göstermesi oldukça faydalı olacaktır. Bunun yanında uzman eşliğinde yapılacak olan spor ve egzersiz de bu anlamda anne adayına kolaylık sağlayacaktır.
Gebelik döneminde kilo alınmaması gibi bir durum söz konusu olmayacaktır. Uzmanlar hamilelik döneminde 9 kg- 13 kg arasında kilo alımını normal kabul etmektedir. Belirtilen miktarın birkaç kilo altında ya da üzerinde kilo almak da önemli bir sorun teşkil etmeyeceği belirtilmektedir. Ancak 15 kg üzerinde alınacak kilo aşırı kilo alımı olarak değerlendirilir. Alınacak kilo miktarının her anne adayında farklı olmasının nedeni anne adaylarının fiziksel yapılarının birbirinden farklı olması, metabolizma çalışma hızının farklı olması, yaşlarının farklı olması, hormonlarındaki farklılık olarak sıralanabilir. Bunların yanında anne adayının hamile kalmadan önceki kilosu, hormonal durumu, hamilelik döneminde anne adayının beslenme şekli, hamilelik döneminde anne adayının spor ve egzersiz yapıp yapmaması da gebelik dönemi boyunca alınan kilolarda belirleyici hususlar olarak sayılabilir.
Hamilelik döneminde uzman eşliğinde yapılacak spor ve egzersiz bu dönemde alınacak kiloların kontrol altına alınması açısından oldukça faydalı olacaktır. Uzman eşliğinde yapılacak spor etkinlikleri planlamak ve düzenli bir şekilde bu egzersizleri yapmak hamilelik döneminde kilodan kaynaklı yaşanabilecek sorunların önemli ölçüde önüne geçecektir. Uzman eşliğinde yapılacak olan spor ve egzersizlerin öncelikle doktor tavsiyesi alınarak planlamasının yapılması gerekmektedir. Doktor anne adayının sağlık durumunu değerlendirerek anne adayının spor yapmasında bir engel olmadığını karar verdiği takdirde gebeliğin ilk haftalarından itibaren spor ve egzersizi düzenli bir şekilde yapabilir.
Hamilelikte Spor ve Egzersizin Önemi
Gebelik döneminde alınan kiloların da etkisiyle vücudun ağırlık merkezi değişir. Bunun sonucunda da bu dönemde çeşitli sıkıntılar ortaya çıkabilir. Bu dönemde bu şikayetlerin azalması ve ortadan kalkması için spor ve egzersiz oldukça faydalı olacaktır. Ayrıca hamilelik döneminde spor yapmak doğumun kolay bir şekilde gerçekleşmesi için de faydalı olacaktır.
Hamilelik döneminde spor ve egzersiz yapmanın önemi şu şekilde sıralanabilir:
- Ağırlık merkezinin değişmesiyle birlikte ortaya çıkan duruş bozukluklarının önüne geçer.
- Hamilelik döneminde ortaya çıkan bel ve sırt ağrısı problemini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
- Özellikle ayak ve ellerde oluşan ödem kaynaklı şişliklerin azalmasında etkilidir.
- Kasların güçlenmesini sağlayarak vücudun dayanıklılığını arttırır.
- Anne adayının ve anne karnındaki bebeğin daha çok oksijen almasına yardımcı olur.
- Gebelik döneminde bacaklarda görülen krampların görülme riskini azaltır.
- Gebelik şekerini önlemeye yardımcı olur.
- Gebelik döneminde yüksek tansiyon riskini azaltır.
- Psikolojik anlamda anne adayında olumlu etki yaratır.
- Doğum sonrası yaşanabilecek psikolojik rahatsızlıkların önüne geçmede faydalı olmaktadır.
Hamilelik Döneminde Yapılacak Spor ve Egzersizler Nelerdir?
Öncelikle hamilelik döneminde spor ve egzersiz yapılması için mutlaka doktora danışılmalıdır. Anne adayında spor yapılmasına engel bir durum yok ise hamilelere uygun her türlü spor hamileliğin ilk haftalarından itibaren düzenli bir şekilde yapılabilir. Ancak bu egzersizlerin bir uzman eşliğinde yapılmasına dikkat edilmelidir. Spor ve egzersiz planlanırken bu konuda uzman bir spor eğitmeninden destek almak bu spor ve egzersizlerin faydalı olması açısından faydalı olacaktır.
Gebelik döneminde genel anlamda yapılması tavsiye edilen egzersizler şu şekilde sıralanabilir:
- Hamileliğin ilk 6 ayında yavaş tempolu yürüyüşler yapabilir. Bunun yanında grup egzersizleri yapılabilir. Esneme hareketleri, pilates, yoga gibi sporlar bel, sırt ve omurgayı güçlendireceğinden bu sporların yapılması tavsiye edilir. Aynı zamanda kegel egzersizleri, çömelme egzersizleri, yüzme, step, aerobik, se ve nefes egzersizleri önerilen diğer egzersizlerdir.
- Hamileliğin 6. ayından itibaren ise anne adayının karnı iyice büyüdüğü için oturma pozisyonunda yapılacak egzersizlerin yapılması daha doğru olacaktır. Ayrıca doğumun rahat gerçekleşmesi için pilates ve hafif tempolu yürüyüşlere bu dönemde de devam edilmesi tavsiye edilmektedir.
Hamilelik Döneminde Spor ve Egzersiz Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Şeyler Nelerdir?
- Hamilelik döneminde vücut oldukça hassas olduğu için vücudu zorlayacak her türlü hareketten kaçınılmalıdır. Spor ve egzersiz yapılırken anne adayı vücudunda ortaya çıkan değişiklikleri iyi takip etmelidir. Anne adayının nabzında bir değişme, bulantı, baş dönmesi, kasık ağrısı, çarpıntı, göğüste ağrı veya kanama olduğunda mutlaka sporu kesmeli ve hemen doktora başvurulmalıdır.
- Bebeğin anne karnındaki sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek sırt üstü yapılan egzersizlerden bu dönemde uzak durulmalıdır.
- Egzersiz ve spor süresinin uzun olmamasına dikkat edilmelidir. Belirli sürelerde molalar vererek spor planlanmalıdır.
- Spor bittiğinde yaklaşık 15 dakika sol tarafa yatarak dinlenilmelidir.
- Spor sırasında dar, sıkan, kalın lastikli kıyafetler tercih edilmemeli, mümkün olduğunca rahat kıyafetler giyilmelidir.
- Egzersizlere mutlaka ısınma hareketleriyle başlanmalıdır. Egzersiz bittiğinde ise soğuma hareketleri yapılmalıdır.
- Spor ve egzersiz yaparken vücut ısısını kontrol etmek gerekmektedir. Vücut ısısının 39 santigrat derecenin üzerine çıkması istenmeyen bir durumdur. Nabız hızının ise 140’ ın üzerine çıkmaması gerekmektedir.
Spor ve egzersiz planlanmadan önce mutlaka doktora muayene olup anne adayının sağlığının spor yapmaya uygun olup olmadığı değerlendirilmelidir. Doktorun da tavsiyesi ile bir spor eğitmeni eşliğinde spor ve egzersiz planlanmalıdır.
