Her kadın için özel bir süreç olan hamilelik aynı zamanda baba adayının ve anne adayının çevresinde de heyecan verici bir dönemdir. Hamilelik süreci anne adayının yaşamını çok etkileyen aynı zamanda değiştiren de bir süreçtir. Hamilelik dönemin kadın vücudunun fiziksel olarak değiştiği bir dönem olmakla birlikte hormonlardan kaynaklı ruhsal durumunun da dalgalandığı bir dönemdir. Bu dönemde yaşanan değişikliklerin beraberinde olumsuz bazı değişiklikleri de getirdiği bilinmektedir. Anne karnındaki bebeğin sağlıklı ve normal bir süreçle gelişimini tamamlaması için hormonlarda oluşan değişiklik hem vücudun fiziksel olarak değişikliğe uğramasına hem de ruhsal olarak değişikliğin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
Hamilelikte gelişen tüm bu olaylar bağışıklık sisteminde de bazı değişimlerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Anne adayının bağışıklık sistemi gebelik sürecinde zayıflama eğiliminde olabilir. Bu dönemde kadın vücudu bazı hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı daha duyarlı olabilmektedir. Hamile kadınların %85- 90’ında bağışıklık sistemi kaynaklı bazı belirtilerin ortaya çıktığı bilinmektedir. Viral yollardan bulaşan rahatsızlıklar ve enfeksiyonların hzılı bir şekilde ayılmasının sebebi anne adayının bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır.
Gebelik hormonu olarak tanınan HCG hormonu hamilelik döneminde artar. HCG hormonunun vücutta artmasıyla birlikte anne adayının vücudunda bir çok değişiklik meydana gelir. HCG hormonunun seviyesindeki artış nedeniyle gebelik belirtileri ortaya çıkmaktadır. Adet kanamasının kesilmesi, anne adayının duygu durumundaki dalgalanmalar, bulantılar, ruh halindeki gerginlik, aşırı derecede yorgunluk hissi gibi belirtilerin bu hormon seviyesindeki artıştan kaynakladığı bilinmektedir. Hormonal durumdaki bu dengesizlik aynı zamanda anne adayının bağışıklık sistemini de etkilemekte zayıflamasına neden olmaktadır.
Özellikle gebeliğin ilk aylarında anne adayının yaşadığı iştahta azalma, bulantı, kusma gibi mide sorunlarından dolayı beslenmenin yetersiz olmakta, beslenme yetersizliği de doğal olarak bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olmaktadır. Hamilelik döneminde hormonların dengesizliğinden kaynaklı değişen beslenme düzeni hem kendi vücutlarının hem de anne karnındaki bebeğin ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin yeteri kadar alınmamasına neden olur. Bu da bebeğin ve anne adayının sağlığını olumsuz yönde etkiler.
Bilindiği gibi gebelik dönemi boyunca anne adayı birçok ilacı kullanamaz. Anne karnındaki bebeğin gelişiminin sağlıklı bir şekilde tamamlanması için doktor tavsiyesi olmadan ilaçlardan uzak durulması gerekmektedir. Bu yüzden anne adayının kendisini enfeksiyonel rahatsızlıklardan mümkün olduğu kadar koruması çok önemlidir. Bu rahatsızlıklardan korunmanın en iyi yolu da güçlü bir bağışıklık sistemidir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için yapılacak ilk şey sağlıklı yaşamın tercih edilmesidir. Bunun için de gün içerisinde yapılacak kısa yürüyüşler, hamilelik pilatesi veya yogası yapmak, stresten ve gergin bir yaşam şeklinden uzak durmak, bol bol su tüketmek, uyku düzenine dikkat etmek, sigara- alkol gibi zararlı maddelerden uzak durmak, vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri karşılayacak bir şekilde beslenme programı yapmak sağlıklı bir yaşam tarzına geçiş anlamında yapılacak şeyler olabilir. Ayrıca beslenme programında paketli ve hazır gıdaların olmamasına dikkat edilmeli fazla yağlı ve şekerli besinlerden uzak durulmalıdır.
Hamilelikte Hangi Besinler Bağışıklık Sisteminin Güçlenmesini Sağlar
Hamilelik sürecinde anne adayının bağışıklık sisteminin güçlenmesi için yapılabilecek birçok şe vardır. Bunların en başında hamlelik dönemi boyunca anne adayının ve bebeğin ihtiyaç duyacağı vitamin ve mineraller dikkate alınarak bir beslenme programı oluşturmak sayılabilir. Hamilelik döneminde anne adayı folik asit, kalsiyum, protein, omega 3 yönünden zengin besinleri beslenme programlarına almaları güçlü bir bağışıklık sistemi açısından oldukça destekleyici olacaktır. Ayrıca bu dönemde hem bebeğin hem de anne adayının ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller doğal yollardan alınmaya özen gösterilmeli doktorun yapacağı testler sonucu gerekli görüldüğü takdirde de takviye ilaçlar kullanılmalıdır. Bu yüzden rutin kontroller aksatılmamalı yapılan testlerle vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller belirlenerek bir beslenme programı uygulanmalıdır. Gerekiyorsa da doktor tavsiyesi ile vitamin desteği alınmalıdır. Hamilelik sürecinde güçlendirilen bağışıklık sistemi gebelik sürecinin daha sağlıklı geçmesine, anne karnındaki bebeğin sağlıklı bir şekilde gelişimini tamamlamasına, sağlıklı bir şekilde doğumun gerçekleşmesine çok büyü katkıda bulunacağı da unutulmamalıdır.
Gebelik sürecinde bağışıklık sisteminin güçlenmesine destek sağlayan besinler sıralayacak olursak;
Meyve ve Sebzeler: güçlü bir bağışıklık sistemi için vazgeçilmez olan meyve ve sebzeler aynı zamanda metabolizmayı da hızlandırma özelliğine de sahiptir. Bu gıdalar enfeksiyonlarla etkili mücadele sağlarlar. Mevsiminde bol bol sebze ve meyve tüketmek beslenme programında bu gıdalara yer vermek güçlü bir bağışıklık sistemi için oldukça önemlidir. Ispanak, pazı, semizotu, maydanoz, gibi yeşil yapraklı sebze tüketmek hamilelik döneminde bağışıklık sisteminin zayıflamasını engelleyerek anne adayının sağlıklı bir hamilelik geçirmesine katkıda bulunur. Bunun için hamilelik döneminde anne adayı mutlaka beslenme programına bu besinleri dahil etmelidir. Portakal greyfurt mandalina gibi turunçgiller de hamilelik döneminde bolca tüketilmelidir.
C, D, A, B6 ve B12 yönünden zengin gıdalar olan yumurta, soğan, sarımsak, et, tavuk, fındık, keten tohumu gibi gıdalar bağışıklığı güçlendiren besinlerdendir. Bu besinler içeriğinde bulunan vitaminler sayesinde vücuda direnç sağlamaktadırlar. Anne adayı bu besinleri tüketirken alerjik tepki verirse mutlaka doktora başvurmalıdır. Doktorun tavsiyesi ile bu vitaminleri içeren takviyeler kullanılabilir.
Hamilelik döneminde probiyotik alımına dikkat etmek gerekir. Çünkü bağırsak sağlığı güçlü bir bağışıklık sistemi için oldukça önemlidir. Hamilelik döneminde bağırsak sağlığının iyi olması bağışıklığın da iyi olması anlamına gelir. Bu yüzden gebelik dönemi boyunca yoğurt, ayran, kefir, peynir gibi besinlerin her gün düzenli olarak tüketilmesi bağırsakların sağlığı için önemlidir ve bağışıklığı güçlendiren bir unsur olacaktır.
Anne adaylarının özellikle kış mevsiminde yaşanılan grip, nezle gibi rahatsızlıklardan korunmalıdır. Bu hastalıklardan korunmak için kuruyemiş tüketmenin faydalı olduğu bilinmektedir. Kuruyemişlerin işlenmemiş olarak tüketilmesi gerekir. Bu besinlerin içindeki manganez, bakır, riboflavin özellikle beyin sağlığı için önemlidir. Çiğ badem, çiğ fındık ve ceviz içini her gün düzenli olarak tüketmek anne adayının bağışıklık sistemini de hamilelik döneminde güçlendirecektir.
D vitaminin enfeksiyonlara karşı koruyucu rol üstlendiği bilinmektedir. Bu yüzden hamilelik döneminde ihtiyaç duyulan D vitamini güneş ışınlarından faydalanarak karşılanmalı, güneş ışınlarından yeterli düzeyde D vitamini alınamıyorsa özellikle balık ve yumurta tüketmeye özen göstermelidir.
Kırmızılahana, pancar, nar gibi besinler bağışıklık sistemini güçlendirir. Bunun yanında yulaf gibi lifli gıdaların tüketilmesi hamilelik dönemi boyunca beslenme programında bu gıdalara yer verilmesi bağışıklık sistemini güçlendirir.
Hamilelik döneminde alınması gereken bir diğer besin de balıktır. Balık güçlü bir bağışıklık sistemi için beslenme programında mutlaka yer verilmesi gereken bir besindir. Balık hem anne adayının sağlıklı bir hamilelik geçirmesi hem de anne karnındaki bebeğin özellikle beyin gelişimi için gebelik süresince beslenme programında yer verilmesi gereken bir gıdadır. Yalnız dip balıklarında civa oranı yüksek olduğundan hamilelik döneminde bu balıkların tüketilmemesi tavsiye edilmektedir. Her besinde olduğu gibi balık tüketiminde de aşırıya kaçılmamasına dikkat edilmelidir.
Hayatın her döneminde olduğu gibi gebelik döneminde de sıvı alımı oldukça özen gösterilmesi gereken bir durumdur. Sıvı alımı güçlü bir bağışıklık sistemi için oldukça gereklidir. Yalnız kola, kahve, çay gibi kafeinli içecekler sıvı alımı için yeterli değildir. Bu içecekler yerine bitki çayları içilmesi tavsiye edilir.
