Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin herhangi bir korunma yöntemi kullanmadan düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesi durumunda çiftlere uygulanan tedavi yönteminin adı tüp bebek tedavisidir.
Çeşitli nedenlerle çocuk sahibi olamayan birçok çiftin başvurduğu bu yöntem sayesinde çiftler çocuk sahibi olabilmektedir. İlerleyen ve gelişen tıp teknolojisi ile birlikte her geçen gün bu tedavi yönteminin başarısı artmaktadır ve bu yöntemle gittikçe daha fazla olumlu sonuçlar alınmaktadır. Tüp bebek tedavisi her aşaması dikkatle ve özenle takip edilmesi gereken bir süreçtir. Her aşamasında detaylı davranılması gereken hassas bir süreçtir. Bu nedenle Kıbrıs Tüp Bebek Merkezi olarak bu yazımızda tedavi ve tedavi süreciyle ilgili en çok merak edilen soruları yanıtlamaya çalıştık.
Tüp bebek tedavisi hangi aşamalardan oluşmaktadır?
Üremeye yardımcı bir tedavi yöntemi olan tüp bebek tedavisinin ilk aşaması anne baba adayı ile görüşmedir. Bu görüşme esnasında çiftlerin sağlık öyküsü alınır. Ardından çiftlerin fiziki muayenesi yapılır. Muayenelerin ardından uygulanacak tedavi yöntemi kararlaştırılır. Tedavi yönteminde kadının yaşı, geçirdiği operasyonlar, yumurta kalitesi ve rezervi, hormon seviyeleri yöntemin başarısı açısından önemli konulardır. Sonrasında kadının adet döneminin 2. ya da 3. günü kontroller yapılarak tüp bebek tedavisinin ilk aşaması olan ilaç kullanımı ile tedavi başlatılır. İlaç tedavisi yumurtanın belirli bir olgunluğa ulaşması içindir. Yumurta istenilen olgunluğa ulaşıncaya kadar ilaç tedavisine belirli aralıklarla devam edilir. En az üç yumurta istenilen büyüklüğe ulaştığında ilaç tedavisi sonlandırılır. Daha sonra yumurta çatlatma iğneleri yapılır. Yumurta çatlatma iğnelerinin üzerinden otuz altı saat geçtikten sonra yumurta toplama işlemine geçilir. Bu süreç adet dönemi ile birlikte 10- 12 gün kadar sürer. Yumurta toplama işlemi anestezi ile 15 dakika süren bir işlemdir. Anne adayının iki saat kadar dinlenmesi sağlandıktan sonra anne adayı taburcu edilir. Toplanan yumurtalar ile erkek üreme hücresi olan sperm laboratuvar ortamında mikroenjeksiyon yöntemi ile bir araya getirilir. Bu işlem büyük bir hassasiyetle mikroskop altında yapılmaktadır. Yaklaşık on yedi saat sonra döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir. Döllenme gerçekleştiyse oluşan embriyolar anne rahmine transfer edilir. Bu işlem anestezi ile ağrısız bir şekilde yapılmaktadır. Ardından embriyonun anne karnına tutunmasını destekleyen ilaç takviyelerine geçilir. Embriyo transferinden yaklaşık 12 gün sonra gebelik testi ile hamileliğin gerçekleşip gerçekleşmediği tespit edilir.
Tüp bebek tedavisi anne adayı ve bebek için zararlı bir tedavi yöntemi midir?
Tüp bebek tedavisi yöntemi üremeye yardımcı bir tedavi şeklidir. Gün geçtikçe gelişen bir yöntemdir ve her geçen gün başarı oranı artmaktadır. Uygun bir merkez ve uzman doktor seçildiğinde anne adayı ve bebek üzerinde hiçbir olumsuz etkisi yoktur.
Tüp bebek tedavisi sürecinde yatak istirahati süresi ne kadardır?
Tüp bebek tedavisi sırasında anne adayının yatarak bu süreci geçirmesi gerektiğine dair yanlış bir inanç bulunmaktadır. bu inanışın tam aksine tüp bebek tedavisi sürecinde artık gelişen tıp teknolojisi sayesinde sadece embriyo transferi sonrasında bir saatlik dinlenme tavsiye edilmektedir. daha önceleri bu süre yirmi dört saatti fakat oldukça gelişen tüp bebek tedavisi yöntemi ile transfer sonrası bir saatlik dinlenme süresi yeterli kabul edilmektedir. Transfer sonrası bir saatlik dinlenme süreci sonrasında aynı gün içerisinde anne adayı taburcu edilebilmektedir.
Yaş tüp bebek tedavisi için önemli midir?
Tüp bebek tedavisinin başarı ile sonuçlanması için birçok önemli kriter bulunmaktadır. yaş faktörü de bu kriterlerden biridir. Tüp bebek tedavisinin başarı oranını belirleyen bir durum olan anne adayının yaşı tüp bebek tedavisinde en uygun yaş 35 olarak kabul edilir. Bu yaştan sonra uygulanacak tüp bebek tedavisi yönteminde başarı oranı yaşın ilerlemesine bağlı olarak gittikçe düşmektedir.
Tüp bebek tedavisi öncesinde beslenme düzeni nasıl olmalıdır?
İlk başta tüp bebek tedavisi öncesinde beslenme düzeni ile ilgili herhangi bir bilimsel bulgunun olmadığını söylemek doğru olacaktır. Bunun yanında başarıyla sonuçlanmış tüp bebek tedavisinde Akdeniz tarzı beslenme yöntemi ile beslenen çiftlerin daha üst sıralarda olduğu da bilinmektedir. Çocuk sahibi olmak istenilen andan itibaren çiftlerin taze sebze ve balık tüketmeye, olabildiğince doğal beslenmeye, dengeli ve düzenli beslenmeye dikkat etmesi tüp bebek tedavisinin başarı oranının artması için önerilen bir durumdur.
Tüp bebek tedavisi sırasında ağır kaldırmak risk oluşturur mu?
Anne adayının tüp bebek tedavisi sırasında hareket etmesi, uzanması, ağır yük kaldırması, yolculuk yapması ya da uzun süreli dinlenmemesi düşük yapmasına neden olacak durumlar değildir. Toplumda yanlış bilinen inançlar olarak nitelendirilen bu durumların hamilelik üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi yoktur. Doktorunuz tarafından riskli durumlar zaten size bildirilecektir. Yapılması gereken tek şey doktorunuzun söylediği şeylere bire bir uymak ve doktorunuz tarafından verilecek ilaçları aksatmadan kullanmaktır.
Anne adayının kilosu tüp bebek tedavisinde belirleyici bir konu mudur?
Anne adayının kilosunun tüp bebek tedavisini nasıl etkilediğine dair herhangi bir bilimsel veri yoktur. Ancak anne adayının kilosunun normal denilebilecek aralıklarda olmasının tüp bebek tedavisine olumlu katkılar sunduğu da gözlenmiştir. Anne adayının hamile kalmadan önceki kilosunun ideal sınırlar içerisinde olması hamile kalmayı kolaylaştıran ve sağlıklı bir hamilelik süreci geçirmesini sağlayan bir unsur olduğu bilinmektedir. Tüp bebek tedavisinin başarısını da etkileyen bu durum tedavinin de kısa süreli olmasını sağlamakta gebelikten sonra düşük riskini de azaltmaktadır. Bunun yanında normal kilo olarak kabul edilen kilolardayken hamile kalan anne adaylarında gebelik diyabeti görülme olasılığı da azalmaktadır.
Tüp bebek tedavisi sürecinde sigarayı bırakmak gerekli midir?
Nikotin bağımlılığının baba adaylarında sperm sayısını azalttığı ve sperm kalitesini düşürdüğü; anne adaylarında ise düşük riskini arttırdığı bilimsel çalışmalarla ortaya konan bir gerçektir. Bunun yanında tüp bebek tedavisi sırasında sigara kullanan, sigara bağımlılığı olan anne adaylarının yumurta sayıları azaldığı ve döllenme başarısının da olumsuz etkilendiği gözlenmiştir. Bu yüzden tüp bebek tedavisinden önce ve tüp bebek tedavisi sırasında sigarayı bırakmak tedavinin başarısını olumlu yönde etkileyen bir durum olacaktır.
Tüp bebek tedavisi sırasında kafein tüketimini sınırlandırmak gerekir mi?
Kafeinin hamile kalma üzerinde olumsuz etkileri olduğu herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Uygulanan tüp bebek tedavisi sırasında düzenli olarak kafein tüketen anne adaylarında döllenme şansı azalmakta gebelik gerçekleştiğinde de düşük riski artmaktadır. Baba adaylarında ise sperm üretimini azalttığı bilinen kafeini tüp bebek tedavisi sırasında düzenli ve aşırı miktarda tüketmemeye özen gösterilmesi gerektiği tavsiye edilmektedir.
Tüp bebek tedavisi esnasında cinsel ilişki yasak mıdır?
Tüp bebek tedavisi sırasında cinsel ilişki genel itibari ile sınırlandırılan bir durum değildir. Ancak aşılama yöntemi uygulanan çiftlere yumurta toplama işlemi yapıldığı gün ve ertesi gün cinsel ilişkiye girmemeleri tavsiye edilir.
Tüp bebek tedavisinde dondurulmuş embriyo ile hamile kalma şansı nedir?
Tüp bebek tedavisi sırasında anne adayının rahmine transfer edilen embriyolar dışında fazladan embriyolar varsa ileriki zamanlarda kullanılmak üzere uygun koşullarda dondurularak saklanabilir. İleriki zamanlarda çiftlerin tekrar çocuk sahibi olmalarına olanak sağladığı için oldukça önemli bir yöntem olan dondurulmuş embriyo transferi oldukça önemli bir uygulamadır. Dondurulmuş embriyolar transfer edildiğinde gebelik elde etme şansı %60’ tır. Dondurulmuş embriyo ile elde edilen gebeliğin normal yollardan gerçekleşen hamilelikten hiçbir farkı yoktur.
