Hamilelik dönemi bir Kadın için her anı özel olan bir dönemdir. Bu dönemde anne adayının vücudunda da birçok değişiklik meydana gelmektedir. Gebelik döneminde anne adayları hep olumlu şeyler düşündükleri, güzel duygular yaşadıkları gibi bazen anne adayının vücudunda meydana gelen değişiklikler gebelik belirtilerinin neden olduğu rahatsızlıklar da yaşanabilmektedir. Bu rahatsızlıklar her anne adayında olmayabilir ya da her anne adayında aynı yoğunlukta yaşanmayabilir. Fakat bazen anne adayının yaşadığı bu rahatsızlıklar can sıkıcı olabilmektedir.
Hamilelik oluştuğunda bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır. Anne adaylarının gebeliğin ilk başlarında yaşadığı en belirgin sıkıntılar mide bulantısı, kusma, midenin ekşimesi ve ağrıması ve mide yanmasıdır. Mide ile ilgili rahatsızlıkların hamileliğin başlarında yaygın olarak yaşandığı bilinen bir gerçektir.
HAMİLELİKTE MİDE YANMASI NEDENLERİ
Gebelikte bazı anne adaylarını oldukça fazla rahatsız eden mide yanması şikayeti aslında tıp dilindeki adı ile reflüdür. Mide içerisindeki besin asitlerinin yemek borusuna doğru ilerlemesi yemek borusunda tahribata yol açar. Bu tahribat da göğüs bölgesinde yanma hissine neden olur. Bu duruma reflü adı verilmektedir. Hamilelik döneminde yaşanan mide yanması şikayetinin nedeni anne adayındaki hormonal ve fiziksel değişiklik olabileceği gibi farklı birçok nedene bağlı da mide yanması şikayeti yaşanabilir.
Gebelik döneminde yaşanan mide yanması nedenlerinin şu şekilde sıralanması mümkündür.
- Hamilelik döneminde anne adayının vücudundaki hormonların seviyesi ve salgılanmasında ciddi şekilde değişiklik olur. Bu dönemde relaksin ve progesterone hormonları özellikle artış gösterir ve bu hormonların artması sindirim sistemi işlevlerini kısıtlamaktadır. Bu durum da mide içindeki besinlerin sindirilmesini, emilimini, kana karışma sürecini uzatır. Sindirim işlemindeki bu sürenin uzaması hazımsızlık ve midede yanmaya neden olmaktadır.
- Hamilelik sürecinde yaşanan hormon seviyesindeki artışın yanında anne adayının yaşadığı fiziksel değişimin de vücuda birçok etkisi olabilmektedir. Hamilelik süreci ilerledikçe bebeğin büyümesiyle rahim de büyümektedir. Rahimin büyümesi de midedeki besinlerin bağırsağa geçişine engel olmaktadır. Bu esnadaki bekleme midedeki asidin yemek borusundan yukarı çıkmasına neden olmaktadır. Midenin sıkışması da hamilelikte anne adayında mide yanmasına sebep olmaktadır.
- Gebelikte yaşanan değişimlerin biri de kaslarda meydana gelen değişimlerdir. Hamilelik sürecinde gevşeyip her zamanki işlevini yapamayan mide kapakçık kası olan valf, yemek asitlerinin yemek borusuna kaçmasına engel olamadığı için midede yanma ve midede ekşime hissedilmesine yol açar. Mide kapakçık kası valfin gevşemesine ise gebelik sürecinde progesteron hormonunun vücutta artması neden olmaktadır. Bu hormonun artması nedeniyle mide kapakçık kası valf gevşer ve görevini tam olarak yerine getiremez. Bunun sonucu olarak midedeki besinler yemek borusuna kaçar.
HAMİLELİKTE MİDE YANMASI NE ZAMAN BAŞLAR?
Gebelik döneminin ilk zamanlarında yani gebeliğin 1. tremesterinde mide yanması sıklıkla karşılaşılan bir rahatsızlıktır. Hamileliğin ortaları yani 2. tremestrer döneminde bu şikayetler neredeyse kaybolur ve bu dönem mide şikayetleri açsından en rahat geçirilen dönemdir ve anne adayları bu dönemi mide rahatsızlıkları bakımından oldukça konforlu geçirirler. Fakat gebeliğin son ayları yani 3. tremester dönemi mide şikayetlerinin çok fazla ve yoğun olarak yaşandığı dönemdir. Çünkü bu dönemde rahim bebeğin büyümesiyle iyice genişler. Bu da mideye baskıyı artıran bir durumdur. Kısacası gebeliğin ilk 3 ayı ve son 3 ayı mide yanması ve mide ekşimesi şikayetlerinin en yoğun olarak yaşandığı dönemler olarak bilinmektedir. Bunun yanında doğumun yaklaştığı son haftalarda bebeğin aldığı pozisyona bağlı olarak diyafram, göğüs boşluğu ve mide üzerindeki baskı azaldığı için mide şikayetleri gebeliğin son haftalarında azalma gösterir. Bebek doğum pozisyonu alıp doğum kanalına girdiği dönemde sadece mide şikayetlerinde değil nefes darlığı, solunum sıkıntısı şikayetlerinde de azalmalar olduğu belirtilmektedir. Mide yanması, midede ekşime hissedilmesi gibi şikayetler anne adayının aklına bebeğime bir zarar gelir mi düşüncesini getirebilir. Fakat bu şikayetlerin anne karnındaki bebeğin gelişimi üzerinde hiçbir olumsuz etkisi yoktur.
MİDE EKŞİMESİ VE MİDE YANMASI FARKLI ŞEYLER MİDİR?
Midee ortaya çıkan yanma hissinin nedeni midenin sindirim için gerekli olan asidi gerektiğinden fazla üretmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Midenin sindirim görevinin haricinde sindirim için gerekli olan asidi de üretmesi gerekmektedir. Eğer bu asit gerektiğinden fazla üretilmişse karın bölgesi ve karın bölgesinin üst tarafında ağrıya ve yanmaya neden olur. Midede ekşime hissedilmesinin nedeni de midede oluşan asidin yemek borusundan yukarı doğru çıkmasıdır. Mide asidinin yemek borusundan yukarı doğru çıkması sonucu mide ekşimesi denilen durum yaşanmaktadır.
HAMİLELİK DÖNEMİNDEKİ MİDE YANMASINI GEÇİRMEK İÇİN YAPILACAK ŞEYLER
Gebelik döneminde yaşanan mide problemlerinin en aza indirilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılması için bazı yöntemler bulunmaktadır. Aşağıda sıraladığımız bazı yöntemlerle mide yanması mide ekşimesi gibi problemlerle baş etmek mümkündür. Ayrıca gebelik döneminde doktora başvurmadan herhangi bir ilaç almak doğru değildir. Bu yüzden geçmeyen artan şiddetli mide şikayetleri için öncelikli olarak mutlaka doktora başvurulması gereklidir.
- Bol sıvı tüketilmelidir. Hayatımızın her döneminde olduğu gibi gebelik döneminde de bol sıvı tüketmek oldukça gerekli ve önemlidir. Tüketilmesi gereken sıvıların en başında gelen su, günde 2,5- 3 litre tüketilmelidir. Yemek esnasında çok fazla su tüketilmemesine dikkat edilmeli suyu yavaş yavaş içmeye özen göstermeli ve mide su ile şişirilmemelidir.
- 3 ana öğün 3 ara öğün yapılmalıdır. Mideyi birden fazla yemekle doldurmaktan kaçınılmalı kısa aralıklarla az yemek yemeye özen gösterilmelidir. Çok yiyerek mideye fazla yüklenmek ya da az yemek yiyerek aç kalmak mide şikayetlerini arttıran bir durumdur. Bu sebeple gebelik döneminde 3 ana öğün ve 3 ara öğün olacak şekilde bir beslenme programı uygulamak mide şikayetlerini azaltacaktır.
- Sağlıklı beslenilmelidir. Yaşamın her döneminde sağlıklı beslenmeye dikkat edilmesi gerekir. Özellikle hamilelik sürecinde bu konuda titiz davranmak hem hamilelik sürecinin sağlıklı geçmesi hem de anne karnındaki bebeğin gelişiminin sağlıklı bir şekilde tamamlanması için gerekli bir durumdur. Bu süreçte mümkün olduğu kadar doğal beslenmek işlenmiş ve paketli gıdalardan uzak durmak anne adayının ve bebeğin sağlığı için oldukça önemlidir. Bunun yanında fazla yağlı, soslu, ağır baharatlı gıdaların tüketimine ara vermek mide şikayetlerinin azalması için alınabilecek tedbirlerdendir. Gazlı ve asitli içecekler, kızartmalar, şeker oranı fazla olan şerbetli tatlılar mide problemlerini tetiklediği için tüketilmemeli, gebelik döneminde bu tarz yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
- Yemek yerken dik durulmalıdır. Yemek yerken duruş pozisyonu mide problemleri açısından önemlidir. Yemek yerken dik durmak mideye baskıyı azalttığından duruş pozisyonuna dikkat ederek mide şikayetlerini azaltmak mümkündür.
- Uykudan önce tüketilen şeylere dikkat edilmelidir. Uyumadan önceki ara öğünde sağlıklı atıştırmalıklar tüketilmesi sabah uyanıldığında yaşanacak mide ekşimesi mide yanması gibi şikayetlerin önüne geçmek için faydalı olacaktır. Ayrıca yatmadan en az 1- 2 saat önce ara öğünün yapılmasına da dikkat edilmelidir. Bunun yanında uyurken yüksek bir yastık kullanmak sabah oluşabilecek mide problemlerinin önüne geçilmesi için uygun olacaktır.
Tavsiye edilen her türlü yöntemin uygulanmasına rağmen yaşanan mide problemlerinde herhangi bir azalma olmuyorsa mutlaka doktorunuza başvurmalı doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanılmaması gerektiğini unutmamalısınız.
