Dünyada ilk defa İngiltere’ de 1978 yılında uygulanan tüp bebek tedavisi günümüzde artık her geçen gün yenilenen ve gelişen bir yöntemdir. O günden bu yana 20 binden fazla bebek bu yöntemle dünyaya geldiği bilinmektedir. Kıbrıs tüp bebek merkezi olarak belirtmek isteriz ki, tedavisinin başarı ile sonuçlanması için dikkat edilmesi gereken bazı önemli konular vardır. Özellikle stresten uzak bir hayat yaşamak, moral ve motivasyonun yüksek olması, sağlıklı ve doğal besinlerle beslenmek, kullanılması gereken ilaçları düzenli ve aksatmadan kullanmak, alınması gereken mineral ve vitaminleri düzenli olarak kullanmak tüp bebek tedavisinin başarı ile sonuçlanmasını etkileyen en önemli etkenler olarak sayılabilir. Tüm bunların yanında çiftlerin dikkat etmesi gereken bir diğer unsur tedavi sırasında cinsel ilişki esnasında uyulması gerekenlerin farkında olmaktır.
Çiftlerin tüp bebek tedavisi sırasında akıllarına gelen önemli sorulardan biri de cinsel ilişkinin tedavinin seyrini olumsuz yönde etkileyip etkilemeyeceği sorusudur. Tüp bebek tedavisi esnasında bazı dönemlerde cinsel ilişkinin sınırlandırılması gerekebilir. Tüp bebek tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar ı hormon seviyesinde artışa sebep olduğundan cinsel isteği arttırabilir. Ancak tedavinin belli aşamalarında çiftlerin cinsel ilişkiyi sınırlandırmaları istenebilir.
Tüp bebek tedavisine adet döngüsünün 2. veya 3. günü başlanır. Yaklaşık 15 gün süren bu döneme sonuçların alınması da eklendiğinde bu süre 1 ayı bulmaktadır. Bu süre içerisinde cinsel ilişki tedavinin her aşamasında farklı olmalıdır. Tüp bebek tedavisinin her aşamasının iyi bilinmesi bu anlamda oldukça iyi olacaktır.
- Aşama: Tüp bebek tedavisinin ilk aşamasında anne adayının yumurta sayısının artması için ilaç kullanması gerekmektedir.
- Aşama: Bu dönemde anne adayından yumurta toplanır ve bu işlem anestezi ile yapılmaktadır. 15- 20 dakika süren bu işlem sırasında rahimde bulunan yumurta foliküllerinden yumurtalar toplanmaktadır.
- Aşama: Tüp bebek tedavisinin 3. Aşamasında anne adayından alınan yumurtalar ile baba adayından alınan erkek üreme hücresi olan sperm ile döllenmesi sağlanır. Bu işlem laboratuvar ortamında büyük bir titizlikle mikroenjeksiyon yöntemi ile yapılmaktadır.
- Aşama: bu aşamada laboratuvar ortamında döllenen embriyo anne rahmine yerleştirilir. Embriyo anne adayının rahmine tutunduğunda hamilelik elde edilmiş demektir. Eğer embriyo anne rahminde tutunamazsa düşük gerçekleşir. Bu durumda tedavi en baştan tekrarlanmaktadır.
Genel anlamda tüp bebek tedavisi çiftler için cinsel ilişkiyi sınırlandırmayı amaçlayan bir tedavi şekli değildir. Tüp bebek tedavisi sırasında çiftler kesinlikle cinsel ilişkiye girmez diye bir sınırlandırma, kural yoktur. Fakat tedavinin başarı ile sonuçlanması için tedavi sırasında dikkat edilmesi, özen gösterilmesi gereken bazı önemli konular vardır. Tüp bebek tedavisi sırasında kullanılan ilcalar nedeniyle yumurtalıklarda şişkinlik ve genişleme olmaktadır. Doktor tarafından cinsel ilişkinin sakıncalı olmadığı söylendiğinde cinsel ilişki yumurtalıklarda şişkinlik ve genişleme özellikle anne adayını rahatsız eden bir şey olabilir. Tüp bebek tedavisi gören kadının ruhsal olarak kendini hazır hissetmemesi, istek duymaması bu dönemde fiziksel hassasiyetin artması nedeniyle genel anlamda ağrıların da olacağı göz önünde bulundurulursa cinsel ilişki konusunda daha özenli davranmakta yarar olacaktır.
Tüp bebek tedavisi sırasında cinsel ilişkinin yasak olduğu bazı aşamalar bulunmaktadır. Fakat bu durum her aşama için geçerli değildir. Bu aşamalar haricinde doktor tarafından aksi söylenmediği müddetçe cinsel ilişkide herhangi bir sınırlandırma yoktur. Fakat unutulmamalıdır ki cinsel ilişkinin serbest olduğu dönemlerde çiftlerin fiziksel ve ruhsal açıdan kendilerini hazır hissetmeleri öncelikli olmalıdır. Oldukça hassas olan bu dönemde çiftlerin birbirlerine anlayışla yaklaşmaları çok önemlidir. Tüp bebek tedavisi süreci fiziksel açıdan dikkat edilmesi gereken bir dönem olduğu kadar çiftler için ruhsal anlamda da dikkat edilmesi gereken bir dönemdir. Bu anlamda çiftlerin cinsel ilişki konusunda birbirlerine karşı anlayışlı ve hoşgörülü olmaları çok önemlidir.
Tüp bebek tedavisinde aşamalardan biri olan yumurta toplama aşamasında cinsel ilişki kesinlikle tavsiye edilmemektedir. Aynı şekilde embriyo transferi aşamasında da cinsel ilişki uygun değildir. Yumurta toplama işleminden sonra anne rahmi hassaslaşacaktır. Bu dönemde anne rahminin iyileşmesi beklenmelidir. O yüzden yumurta toplama dönemi ve sonrası bir süre cinsel ilişkiye ara vermek uygun olacaktır. Yumurta toplama süreci anne adayı için yorucu bir süreç olduğu için ruhsal açıdan da anne adayı cinsel ilişki için çok da istekli olmayacaktır. Fiziksel ve ruhsal anlamda yorucu olan bu dönem için cinsel ilişkinin sınırlandırılması uygun olacaktır.
Baba adayından sperm örnekleri kadının yumurtlama gününde alınacağından bu günden önceki günlerde erkeğin boşalmamış olması gerekmektedir. O yüzden bu dönemden en az 2 gün önce erkeğin cinsel ilişkiye girmemesi ya da mastürbasyon yapmaması tavsiye edilir. Yüksek kalitede ve uygun sayıda sperm örneği alınabilmesi için 2 günlük cinsel perhiz uygulanması uygun olacaktır.
Tüp bebek tedavisindeki 4. Aşama anne adayının rahmine embriyo transferinin gerçekleştirildiği aşamadır. Yine bu aşamada çiftlere cinsel ilişki sınırlandırılması getirilebilir. Embriyo transferinden sonraki 1 haftalık süreç embriyonun anne rahmine tutunması için beklenmesi gereken dönemdir. Bu dönem her anlamda hassas olan bir dönemdir. Tedavinin başarı ile sonuçlanması embriyonun anne rahmine tutunmasına yani gebeliğin oluşmasına bağlıdır. Tüp bebek tedavisinin başarısızlıkla sonuçlandığının göstergesi olan düşükler en fazla bu dönemde yaşanmaktadır. Bu yüzden düşük riskinin olduğu bu dönemde cinsel ilişki önerilmemektedir. Gebelik gerçekleştikten sonra doktor kontrolleri sonrası aksi bir durum olmadığı doktor tarafından belirtilirse cinsel ilişkiye girilebilir.
Tüp bebek tedavisi sırasında her konuda olduğu gibi cinsel ilişki sınırlandırılması konusunda da doktorunuzun tavsiyesine mutlaka uymanız gerekmektedir. Tedavinin her aşamasında doktorunuzun yönlendirmeleri oldukça önemlidir. Tedavide uygulanan yöntemler standart gibi görünse de her çift için bu süreç kendi içerisinde özeldir. Bu yüzden doktorunuz sizin için uygun olan uygulamaları ve kısıtlamaları mutlaka tedavi sürecinde sizinle paylaşacaktır. Tedavinin başarılı olması için doktorunuzun bu süreçteki yönlendirmelerine uygun hareket etmek oldukça önemlidir.
Tüp bebek tedavisinin en önemli parçalarından biri çiftlerin moral ve motivasyonun yüksek olmasıdır. Bu süreçte çiftlerin birbirlerine destek olması stressiz bir yaşam şekli oluşturmaları tedavinin başarısını etkileyecektir. Aynı şekilde düzenli bir hayat tarzı benimsemek de moral ve motivasyon açısından destekleyici olacaktır. Çiftlerin birbirlerine vakit ayırmaları manevi anlamda rahatlatıcı ortamlar oluşturmaları ve paylaşımlarının arttığı ortamlarda bulunmaları çiftlerin kendilerini rahat hissetmelerini sağlayacaktır. Yine bu süreçte anne adayının kullandığı ilaçlar nedeniyle hormon seviyelerindeki artış duygu durumu anlamda kadını etkileyen bir durum olacaktır. Bu yüzden çiftlerin birbirlerine karşı anlayışlı ve hoşgörülü davranmaları uygun olacaktır. Unutulmamalıdır ki tüp bebek tedavisi süreci fiziksel açıdan yorucu bir dönem olduğu kadar manevi anlamda da çiftler için yorucu geçen bir süreçtir. Bu durum çiftlerin cinsel hayatını da etkileyen bir durum olabilmektedir. Bu yüzden cinsel ilişkinin kısıtlanmadığı dönemlerde de çiftlerin cinsel anlamda isteksizlik yaşamaları oldukça normaldir. Çiftlerin bu durumda birbirlerine karşı anlayışlı olmaları fiziksel ve ruhsal anlamda hazır oldukları dönemde cinsel birliktelik yaşamaları tavsiye edilmektedir.
